وَذَكَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلَّىٰ

معنای آیه

و نام پروردگارش را یاد کرد، پس نماز خواند.

تفسیر

و آن كه نام پروردگارش را یاد كند و نماز خواند.

تزكّيٰ به معني پاك شدن روح از لوث شرك و تعلّقات مادّي و اخلاق رذيله وگناهان به وسيله توبه و بازگشت به سوي خداي تبارك و تعالي و انفاق در راه خدا از جمله زکات فطره در روز عيد فطر است.

چنان كه امام صادق (ع) فرموده: منظور «زكات فطره»‌ است‌ كه بايد نخست زكات پرداخت و بعد نماز عيد فطر را به جا آورد. (نورالثّقلين)

اين معنا در منابع اهل سنّت نيز از علي (ع) روايت شده. (روح المعاني)

اين دستورات سه مرحله است: ازاله عقايد فاسده از قلب (تخليه)، حضور معرفت خدا و صفات و اسماء او در دل (تجليه)‌ و دارا بودن صفات نيك و خدمت خلق (تحليه).

امام رضا (ع) از معناى «ذَكَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلَّىٰ» از افرادی که در حضورش بودند سؤال كرد. شخصى گفت: هرگاه نام خدا را برد نماز بخواند. امام (ع) فرمود: اين تكليف سختى است که هرگاه کسی نام خدا برد نماز بخواند. آن شخص پرسيد: پس معنایش چيست؟ امام فرمود: «كُلَّما ذَكَرَ رَبَّهُ صَلّىٰ عَلىٰ مُحَمَّدٍ وَ آلِه: هرگاه نام خدا برده شد، صلوات بر محمّد و آل محمّد بفرستد». (نورالثقلين)

تفسیر گوهر - تالیف دکتر رحمت الله قاضیان

شبهات