وَإِلَىٰ رَبِّكَ فَارْغَب

معنای آیه

و به سوی خدای خود همیشه متوجه و مشتاق باش.

تفسیر

حال كه معلوم شد، عبادات ها و تلاش هايت در راه خدا نتيجه داد، دوباره با تلاش به عبادت و دعا رضايت او را بطلب و به سوي او تقرّب جوي.

از امام باقر و صادق (ع) در تفسير اين آيات آمده،‌ يعني وقتي از نماز واجب بپرداختي، برخيز و در برابر پرورگارت به دعا بايست و با رغبت از او درخواست كن. (مجمع البيان)

به نقل حافظ حاكم حسكانی امام صادق (ع) فرمود: يعنی هنگامى كه فراغت يافتى على را به ولايت نصب كن». (شواهد التنزيل 2/ 349)

قرطبی نيز از بعضی نقل كرده كه معناى آيه اين است: هنگامی كه فراغت يافتى امامی را، كه جانشين توست نصب كن». (تفسير قرطبی)

«ابن ابى الحديد معتزلى» در «شرح نهج البلاغه» از «زبير بن بكّار» كه به گفته او نه شيعه بود و نه با معاويه دشمنى داشت بلكه از على (ع) جدا شد و به مخالفانش پيوست، از فرزند مغيرة بن شعبه نقل مى ‏كند كه پدرم مغيره از عقل و درايت معاويه سخن بسيار مى‏ گفت؛ ولى شبى از نزد او با ناراحتی آمد. علّت را سؤال كردم گفت: امشب با او خلوت كرده بودم و به او گفتم: تو به مقامى كه ‏خواستى رسيدى، حال در عدالت وگسترش خيرات بكوش؛ زيرا سن تو بالا رفته است، نسبت به بنى هاشم نيز نيكى كن، چرا كه امروز تهديدى براى تو محسوب نمى‏ شوند و اين سبب نام نيك براى تو مى‏ شود. او در پاسخ گفت: هيهات چه نامى از من باقى مى‏ ماند؟ خليفه اوّل و دوّم آن همه كار كردند چه نامى از آن ها باقى مانده؟ ولى شما ابن ابى كبشه (محمّد ص) را بنگريد، كه هر روز پنج مرتبه نام او بر فراز مأذنه‏ ها مى‏ برند، اى بيچاره! چه كارى بعد از او باقى مى‏ ماند؟ و چه نامى براى ما می ماند؟ نه به خدا سوگند، مگر اين كه وضع دگرگون شود و نام پيامبر دفن شود». (شرح نهج البلاغه جلد 5 صفحه 129)

ولى به فرموده ی‏ قرآن کریم: «وَ رَفَعْنا لَكَ ذِكْرَكَ‏» خدای تعالیٰ اراده فرموده است، كه نام پیامبر اسلام (ص) در سراسر روی زمین بلند آوازه باشد؛ چه امثال معاویه بپسندند يا نپسندند؟ خشنود باشند يا ناخشنود؟

تفسیر گوهر - تالیف دکتر رحمت الله قاضیان

شبهات