كَلَّا لَا تُطِعْهُ وَاسْجُدْ وَاقْتَرِب

معنای آیه

(ای رسول گرامی) چنین نیست (که ابو جهل پنداشته که تو را به زجر و ظلم مطیع خود تواند کرد) تو هیچ از او اطاعت مکن و به نماز و سجده خدا پرداز و به حق نزدیک شو (که سجده و نماز موجب قرب حضرت بی نیاز است).

تفسیر

بالاخره مي فرمايد: چنان نيست، كه آن طغيانگر مي‏ پندارد و اصرار بر ترك سجده تو دارد؛ هرگز او را اطاعت مكن و سجده كن و به خدا تقرّب جوي.

خواندن اين آيه سجده ی واجب دارد.

افراد كم ظرفيت وقتى به نعمت و مال و مقامى مى‏ رسند، چنان مست مى‏ شوند و احساس بى نيازى مى‏ كنند دیگر خدا را هم بنده نیستند. در حالى كه مى‏ دانيم از نسيمى دفتر ايام بر هم مى‏ خورد و تمام اموال انسان در كمتر از يك ساعت ممكن است با سيل، زلزله آتش سوزی بر باد رود و سلامتش با گلوگيرشدن لقمه ای يا حتّیٰ جرعه آبی به خطر افتد.

امام على (ع) مى ‏فرمايد: ثمره علم بندگى خداست. آغاز اين سوره فرمان قرائت و تعليم با قلم بود و پايانش سجده و تقرّب. يعنى علم مفيد، علمى است، كه ما را به خدا برساند.

رسول خدا ص فرمود: «اَقرَبُ مايَكونُ العَبدِ مِنَ اللهِ اِذا كانَ ساجِداً: نزديكترين حالت بنده به خدا زمانى است كه در سجده باشد». (تفسیر نمونه)

امام علیّ بن موسی الرّضا (ع) به استناد آيه‏ «وَاسْجُدْ وَاقْتَرِبْ» فرمودند: نزديك‏ترين حالات انسان نسبت به خداوند حالت سجده است. (نورالثقلين)

علّامه طباطبايي می فرمايد: بنا بر اين فرض كه سوره مورد بحث اوّلين سوره نازل شده از قرآن باشد و نيز بنا بر اين كه از اوّل تا به آخر سوره يك باره نازل شده باشد، سياق اين آيات دلالت دارد بر اين كه رسول خدا (ص) قبل از نزول قرآن نماز مى‏ خوانده و همين معنا دلالت دارد بر اين كه آن جناب قبل از رسيدنش به مقام رسالت با نزول قرآن، يعنى قبل از حادثه بعثت از انبيا بوده است. (الميزان)

خداوندا، كبر و غرور از ما دور کن و لحظه‏ اى ما را به خودمان وامگذار.

تفسیر گوهر - تالیف دکتر رحمت الله قاضیان

شبهات