حَتَّىٰ زُرْتُمُ الْمَقَابِرَ

معنای آیه

تا کارتان [و پایتان‌] به گورستان رسید

تفسیر

تا آنجا كه به سراغ قبرها رفتيد و قبور مردگانتان را شمرديد و به آن افتخار كرديد تا از ياد خدا غافل شديد و عمرتان را به بطالت گذرانديد.

اميرمؤمنان (ع) پس از خواندن «اَلهكُم التَّكاثُرُ» فرمود: شگفتا، چه مقصد بسيار دوري و چه زيارت كنندگان بي خبري و چه كار دشوار و مرگباري. پنداشتند كه جاي مردگان خالي است؛ آن ها كه سخت مايه عبرتند و از دور با ياد گذشتگان فخر مي فروشند. آيا به گورهاي پدرانشان مي نازند‌ يا به تعداد فراواني كه در كام مرگ فرورفته اند؟ آيا خواهان بازگشت اجسادي هستند، كه پوسيده شد؟ و حركاتشان به سكون تبديل گشت؟ آن ها مايه عبرت باشند سزاوار تر است تا تفاخر! اگر با مشاهده وضع آنان به فروتني روي آورند عاقلانه تر است، تا آنان را وسيله ی فخرفروشي قرار دهند. (نهج البلاغه، خطبه 221)

تفسیر گوهر - تالیف دکتر رحمت الله قاضیان

شبهات