معنای آیه
تفسیر
اين سوره 8 آيه اي كه در مورد مكّي يا مدني بودنش اختلاف است. در جمع مال و تفاخر كردن به اموال و اولاد و قبيله، كه باعث بي خبري از سعادت واقعي است، به شدّت سرزنش می کند و مؤمنان را به ثواب الاهي بشارت داده و همگان را در مورد معاد و حساب انذار داده است.
پيامبر اكرم (ص) فرموده: كسي كه سوره ی تكاثر را بخواند، خدا از نعمت هايي كه به او داده، حساب نمي كشد و پاداش خواندن هزار آيه قرآن به او مي دهد. (مجمع البيان)
و امام صادق(ع) فرمود: خواندن سوره ی تكاثر در نمازهاي فريضه و نافله ثواب شهادت شهيدان دارد. (مجمع البيان)
البته اين ثواب ها براي عامل به محتوای سوره است.
بعضي گفته اند: اين سوره در باره ی يهود نازل شده، كه گفته بودند: عدّه ما از فلان قبيله بيشتر است. بعضي گفته اند: اين آيات در باره دو قبيله از انصار نازل شده، كه به زيادي بر يكديگر تفاخر مي كردند و بعضي گفته اند: در باره دو قبيله از قريش يعني بني عبدمناف و بني سهم نازل شده، كه اشراف خود را مي شمردند و چون اشراف بني عبدمناف بيشتر شد، بني سهم گفتند، بايد مرده هامان را هم بشمريم و چون شمردند، تعداد آن ها بيشتر شد. (مجمع)
نخست به طور ملامت آميز مي فرمايد: به نام خداوند بخشنده مهربان؛ تفاخر در داشتن مال و اولاد و قبيله، شما را به خود مشغول داشت.
«تكاثر» فزون طلبى و فخرفروشى به واسطه كثرت اموال و اولاد است.
تفسیر گوهر - تالیف دکتر رحمت الله قاضیان
شبهات